XỬ TRÍ BAN ĐẦU KHI NGHI NGỜ HỘI CHỨNG VÀNH CẤP

      Vai trò quan trọng trong việc quản lý tối ưu những bệnh nhân nghi ngờ hội chứng vành cấp, nên được dịch vụ y tế khẩn cấp đưa đến khoa cấp cứu. Nếu được vận chuyển bằng xe cấp cứu cho phép đánh giá, theo dõi và điều trị các tình trạng có khả năng đe dọa tính mạng như loạn nhịp tim hoặc ngừng tim trong quá trình vận chuyển. Trên đường vận chuyển bằng xe cấp cứu nhân viên y tế sẽ hỏi bệnh sử,  khám tổng quát (bao gồm đánh giá các dấu hiệu sinh tồn) và đo ít nhất một điện tâm đồ 12 chuyển đạo để các phát hiện trên điện tâm đồ có thể tạo điều kiện cho các bước tiếp theo trong phân loại bệnh nhân. Cụ thể, dựa trên sự có hoặc không có ST chênh (hoặc nghi ngờ) trên điện tâm đồ 12 chuyển đạo. Khi đó, có thể chuyển các dấu hiệu điện tâm đồ đến trung tâm có khả năng can thiệp mạch vành trong khi đang trên đường để giúp đẩy nhanh quá trình tái tưới máu động mạch vành khi đến nơi. Vì bệnh nhân bị hội chứng vành cấp và có suy tim, loạn nhịp thất hoặc sốc tim có nguy cơ tử vong cao nhất, nên việc xác định các biến chứng này rất quan trọng để phân loại

Từ đó, Hiệp hội tim mạch thế giới đã đưa ra khuyến cáo như sau:

      1.Việc ghi sớm ECG 12 chuyển đạo trước khi nhập viện bởi nhân viên được đào tạo có liên quan đến thời gian tái tưới máu ngắn hơn và tỷ lệ tử vong thấp hơn do nhồi máu cơ tim ST chênh lên (STEMI) nếu thông tin chẩn đoán này được tích hợp vào quá trình chăm sóc bệnh nhân, việc xử trí và phân loại ban đầu nên tuân theo điều trị STEMI sẽ góp phần tăng hiệu quả điều trị.

      2. Nếu ECG lần đầu không chẩn đoán được, nên thực hiện ECG tiếp theo trong quá trình vận chuyển đến bệnh viện, đặc biệt là khi lâm sàng nghi ngờ về hội chứng vành cấp, các triệu chứng thiếu máu cục bộ dai dẳng hoặc tình trạng lâm sàng xấu đi.  ECG thứ hai và/hoặc thứ ba trong quá trình vận chuyển có thể xác định tới 15% các trường hợp STEMI bổ sung ECG đầu tiên không có biểu hiện.Trong một nghiên cứu quan sát trên 728 bệnh nhân nghi ngờ hội chứng vành cấp đã đo ECG tiếp theo trước khi nhập viện, sau khi nhập viện giúp chẩn đoán được STEMI đến 8% bệnh nhân mà ECG ban đầu không chẩn đoán được. Nhân viên y tế cần chú ý đo thêm các chuyển đạo ECG sau (V7-V9) cho những bệnh nhân có các triệu chứng nhưng ECG không chẩn đoán được và những bệnh nhân có đoạn ST chênh xuống ở các chuyển đạo V1-V3 để đánh giá đoạn ST chênh lên ở các chuyển đạo sau, điều này có thể giúp phát hiện STEMI thành sau.

      3. Can thiệp mạch vành là phương pháp tái tưới máu được ưu tiên cho bệnh nhân STEMI. Tái tưới máu nhanh chóng cho động mạch liên quan đến nhồi máu cơ tim có liên quan đến việc cải thiện khả năng cứu cơ tim và cải thiện sự sống còn. Đối với những bệnh nhân được điều trị bằng can thiệp mạch vành, cú trễ mỗi 30 phút có liên quan đến việc tăng nguy cơ tử vong tương đối trong vòng 1 năm là 7,5%. Do đó, cho thấy rằng các can thiệp ở cấp độ có hệ thống từ lúc vận chuyển bệnh nhân đến phòng can thiệp mạch vành sẽ giảm thời gian đưa thiết bị vào. Bệnh nhân được xác định STEMI trước khi nhập viện nên được ưu tiên vận chuyển đến bệnh viện có khả năng can thiệp mạch vành với mục tiêu thời gian từ lúc có triệu chứng đến thời điểm đưa thiết bị vào mạch vành là ≤90 phút. Đối với những bệnh nhân được xe cấp cứu vận chuyển trực tiếp đến bệnh viện có khả năng can thiệp mạch vành có liên quan đến thời gian tái tưới máu ngắn hơn và tỷ lệ tử vong thấp hơn so với việc vận chuyển đến bệnh viện gần nhất không có khả năng can thiệp mạch vành. 

      4.Để giảm đáng kể thời gian tái tưới máu ở những bệnh nhân STEMI nếu được triển khai trong một hệ thống y tế khu vực chuyên về mạch vành. Hệ thống này xây dựng  quy trình bao gồm (1) kích hoạt phòng thông tim trước khi nhập viện, (2) chuyển cuộc gọi của bệnh nhân từ cơ sở không có can thiệp mạch vành đến bệnh viện có can thiệp mạch vành và (3) bỏ qua khoa Cấp cứu để vận chuyển bệnh nhân trực tiếp đến phòng thông tim cho những bệnh nhân được vận chuyển bằng xe cấp cứu đến bệnh viện có khả năng can thiệp mạch vành. Đặc biệt, việc kích hoạt phòng thông tim trước khi nhập viện có liên quan đến tỷ lệ tử vong ngắn hạn và dài hạn.

          Bệnh viện đa khoa Tâm Trí Cao Lãnh đã trang bị xe cấp cứu, đội ngũ nhân viên y tế có năng lực thực hiện kiểm tra ECG trên đường vận chuyển người bệnh, bệnh viện đã trang bị hệ thống DSA hiện đại, đội ngũ Bác sĩ có trình độ chuyên môn cao, là một trong những bệnh viện có khả năng can thiệp mạch vành của tỉnh Đồng Tháp, sẳn sàng đến tận nơi để vận chuyển người bệnh đến phòng thông tim, can thiệp kịp thời trong thời gian vàng cho phép để tái thông mạch vành góp phần điều trị thành công đối với bệnh nhân mắc hội chứng vành cấp.

BS.CKII Nguyễn Văn Tân  - Giám đốc Chuyên Môn

Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Cao Lãnh