XÉT NGHIỆM KÝ SINH TRÙNG

Nhiễm ký sinh trùng là gì?

      Nhiễm ký sinh trùng là bệnh lý phổ biến thường gặp ở các quốc gia có khí hậu nhiệt đới, cận nhiệt đới do các loại giun, sán, bọ chét, chí, ve, rận… sống ký sinh ở người thông qua các đường lây nhiễm như lây qua đất, qua da, đường tiêu hóa, từ động vật sang người…

      Khi ký sinh trùng xâm nhập vào cơ thể người, chúng hút máu hoặc chất dinh dưỡng của con người để sinh sôi, phát triển, gây ra nhiều tác hại cho cơ thể như tổn thương gan, não, phổi, thận, suy dinh dưỡng, thiếu máu… nếu không phát hiện, điều trị kịp thời.

      Việt Nam là một nước thuộc vùng nhiệt đới, có điều kiện khí hậu và tập quán sinh hoạt thuận lợi cho sự phát triển của ký sinh trùng như nhiễm giun, sán…

Con đường lây truyền của các loài ký sinh trùng

      Ký sinh trùng có thể lây truyền qua nhiều đường khác nhau như: tiêu hóa, bề mặt da, lây qua máu, động vật, côn trùng…

      Nhiễm ký sinh trùng theo đường tiêu hóa: Ký sinh trùng có thể có mặt trong thực phẩm hoặc nguồn nước, khi chúng ta ăn thực phẩm chưa nấu chín, nước uống chưa đun sôi. Nhiễm ký sinh trùng đường tiêu hóa sẽ có một số biểu hiện như: tiêu chảy, buồn nôn, đau bụng, đầy hơi…

      Nhiễm ký sinh trùng khi tiếp xúc bề mặt da: Một số loài ký sinh trùng tấn công vào cơ thể chúng ta thông qua tiếp xúc bề mặt da như bọ chét, chí, rận, ve…

      Lây qua động, thực vật: Nhiều loài ký sinh sống trên động vật như giun đũa của chó, mèo, khi chúng ta ôm hôn, vuốt ve, tiếp xúc với động vật, vô tình sẽ nhiễm bệnh.

Dấu hiệu nhiễm ký sinh trùng ở người

      Nhiễm ký sinh trùng có thể âm thầm, hoặc có dấu hiệu cảnh báo nhưng dễ trùng lặp với rất nhiều bệnh lý thường gặp. Ngoài ra, bệnh nhiễm ký sinh trùng do đa dạng chủng loại nên cũng có những biểu hiện khác nhau. Tuy nhiên, người nhiễm ký sinh trùng có thể có những biểu hiện dưới đây:

Sốt kéo dài:

      Nhiễm ký sinh trùng thường có dấu hiệu sốt kéo dài, có thể sốt cao kèm cơ thể rét run hoặc có thể sốt trong thời gian ngắn rồi cắt cơn. Đôi khi sốt kèm đau bụng, tiêu chảy, chán ăn.

Rối loạn tiêu hóa:

      Rối loạn tiêu hóa hoặc có các biểu hiện tiêu chảy, đầy hơi, chướng bụng là dấu hiệu thường gặp ở người nhiễm ký sinh trùng đường tiêu hóa, nhưng rất dễ nhầm lẫn với các bệnh đường ruột khác. Chất thải ký sinh trùng có thể gây táo bón, đầy hơi, buồn nôn cho người nhiễm bệnh.

Biểu hiện ngứa hoặc nổi mề đay:

      Bệnh ký sinh trùng ở người sẽ gây ra một số vấn đề trên da như phát ban đỏ, chàm, dị ứng. Ngoài ra, các chất thải từ ký sinh trùng tích tụ trong da, lâu ngày dẫn đến sưng tấy, tổn thương da, viêm nhiễm.

Sụt cân, suy dinh dưỡng:

      Nhiễm ký sinh trùng gây ảnh hưởng đến hoạt động đường ruột. Cơ thể người bệnh dễ gặp triệu chứng như táo bón, chán ăn, đau bụng, tiêu chảy, ngoài ra, một số loài ký sinh trùng hút máu, dinh dưỡng từ vật chủ sẽ khiến vật chủ sụt cân, thậm chí suy dinh dưỡng.

Ngứa vùng hậu môn:

      Ngứa hậu môn là đặc trưng của người nhiễm giun, đặc biệt là giun kim. Người nhiễm thường bị ngứa quanh hậu môn vào ban đêm, khi giun cái đẻ trứng.

Thiếu máu:

      Phần lớn ký sinh trùng sau khi ký sinh vào cơ thể người sẽ hút máu, của vật chủ để duy trì sự sống, phát triển và sinh sôi. Do đó, người nhiễm ký sinh trùng không được phát hiện có thể dẫn đến tình trạng thiếu máu.

Thay đổi tính cách:

      Nếu nhiễm ký sinh trùng, tâm lý của người bệnh sẽ thay đổi trở nên lo lắng, bất an, thậm chí ảnh hưởng thần kinh qua các biểu hiện kém tập trung, suy giảm trí nhớ.

Biến chứng khi bị nhiễm ký sinh trùng

      Bệnh do ký sinh trùng nếu như không được phát hiện và chữa trị kịp thời sẽ gây nhiều biến chứng nguy hiểm như: giun đi lạc chỗ đến cơ quan quan trọng, tắc ruột, tắc ống mật, viêm màng não, rối loạn tim mạch, viêm phổi, viêm ruột, thiếu máu, suy dinh dưỡng.

      Đặc biệt, với người bệnh suy giảm miễn dịch thì hậu quả nặng nề, có thể biến chứng tử vong nếu không phát hiện, chữa trị kịp thời.

Phương pháp chẩn đoán

      Ký sinh trùng xâm nhập vào cơ thể người có thể gây ra phản ứng ban đầu như sốt, ngứa. Nhưng biểu hiện nhẹ ban đầu dễ dàng bỏ qua do dễ nhầm lẫn với nhiều căn bệnh khác. Nếu ký sinh trùng chung sống “hòa thuận” với con người, thì đây là căn bệnh âm thầm, chỉ được phát hiện khi vô tình đi khám sức khỏe định kỳ.

      Xét nghiệm ký sinh trùng là biện pháp được sử dụng nhiều nhất và chi phí hợp lý nhất hiện nay để giúp bác sĩ chẩn đoán chính xác nhất về loại ký sinh trùng ẩn náu, tồn tại trong cơ thể người bệnh. Từ đó bác sĩ sẽ đưa ra phương pháp điều trị phù hợp. Tùy mỗi loại ký sinh trùng khác nhau, mà có phương pháp xét nghiệm phù hợp như: xét nghiệm phân, máu.v.v….

      Xét nghiệm phân: xét nghiệm tìm ký sinh trùng đường ruột để tìm trứng, ấu trùng, kén (bào nang), thể hoạt động của ký sinh trùng đào thải qua phân. Phương pháp này thường dùng kính hiển vi quan sát.

      Xét nghiệm máu: là xét nghiệm huyết thanh học giúp tìm kháng thể hoặc kháng nguyên của ký sinh trùng sinh ra khi cơ thể bị nhiễm ký sinh trùng.

Hiện nay tại Bệnh Viện Đa Khoa Tâm Trí Cao Lãnh đã triển khai tầm soát các loại giun sán như:

      Xét nghiệm ELISA Toxocara (Bệnh giun đũa chó)

      Xét nghiệm ELISA Gnathostoma (là loại giun tròn ký sinh gây bệnh giun đầu gai ở người)

      Xét nghiệm ELISA Cysticercosis IgG (Taenia solium nhiễm trùng dạng ấu trùng siêu nang)

      Xét nghiệm ELISA Strongyloides stercoralis (giun lươn)

      Xét nghiệm ELISA Ascaris lumbricoides IgG (giun đũa)

      Xét nghiệm ELISA Fasciola (sán lá gan)

Ngoài các loại ký sinh trùng trên, Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Cao Lãnh còn tầm soát tất cả các loại trứng, ấu trùng và các loại giun sán khác khi khách hàng yêu cầu để quý khách hàng an tâm hơn về tình trạng sức khỏe.

BS.CKI Nguyễn Kim Thanh

Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Cao Lãnh