Theo Báo cáo mới nhất của Tổ chức Y tế thế giới WHO, trên thế giới cứ 6 người trưởng thành có 1 người vô sinh ở một thời điểm nào đó trong đời. WHO nhận thấy con số này có rất ít sự khác biệt giữa các khu vực giàu và những nơi nghèo hơn.
Theo đó, trong suốt cuộc đời, 17,8% người trưởng thành ở các nước có thu nhập cao và 16,5% người trưởng thành ở các nước có thu nhập thấp và trung bình bị ảnh hưởng bởi bệnh vô sinh.
Đây là báo cáo đầu tiên của WHO về vô sinh trong một thập niên qua. Ông Tedros cho biết báo cáo này tiết lộ "một sự thật quan trọng: vô sinh không phân biệt đối xử". WHO đã xem đây là "thách thức sức khỏe lớn trên toàn cầu".
Tại Việt Nam, có khoảng 7,7% cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ bị vô sinh, hiếm muộn (tương đương với 1 triệu cặp vợ chồng). Tỷ lệ vô sinh đang gia tăng, trong đó khoảng 50% cặp vợ chồng vô sinh có độ tuổi dưới 30.
Vô sinh là gì?
Vô sinh là thuật ngữ diễn tả tình trạng không thể thụ thai ở các đôi vợ chồng mặc dù quan hệ tình dục đều đặn mà không sử dụng bất kỳ biện pháp tránh thai nào từ 6 tháng đến hơn 1 năm. Đây chính là tình trạng mất khả năng sinh sản ở các đôi vợ chồng muốn có con. Ngoài ra, vô sinh cũng là thuật ngữ để chỉ nữ giới có thể thụ thai nhưng không có khả năng mang thai cho đến khi sinh.
Trước đây, vô sinh được xem là bệnh nan y, không có khả năng điều trị. Tuy nhiên, hiện nay, với sự phát triển của công nghệ và khoa học, vô sinh không còn là căn bệnh khó chữa trị. Vì thế, để tăng khả năng đậu thai, các đôi vợ chồng nên đi thăm khám hiếm muộn và điều trị càng sớm càng tốt.
Vô sinh được phân thành 2 dạng là vô sinh nguyên phát và vô sinh thứ phát, cụ thể :
Vô sinh nguyên phát là tình trạng vô sinh ở những cặp vợ chồng, trong đó người vợ chưa mang thai lần nào.
Vô sinh thứ phát là tình trạng vô sinh ở những cặp vợ chồng đã từng sinh con (hoặc mang thai, bao gồm những lần sảy thai).
Nguyên nhân gây vô sinh:
- Những vấn đề trong quá trình xuất tinh như xuất tinh sớm, xuất tinh ngược, các bệnh lý như xơ nang, tinh hoàn không di chuyển xuống bìu hoặc bị xoắn thừng.
- Có vấn đề về tinh trùng: Số lượng tinh trùng thấp, tinh trùng bị dị dạng hoặc sự chuyển bất thường của tinh trùng… đều có khả năng gây ra tình trạng vô sinh ở nam giới.
- Mắc các bệnh nam khoa: Viêm tuyến tiền liệt, viêm bao quy đầu, viêm tinh hoàn… là các bệnh lý dễ dẫn tới tình trạng vô sinh ở nam giới.
- Sự bất thường trong chức năng sản xuất tinh trùng: Đây là nguyên nhân phổ biến có thể bắt nguồn do tinh hoàn bị co rút, các tật di truyền, những bệnh lý như đái tháo đường, quai bị; trước đây từng bị chấn thương hay giải phẫu tinh hoàn/vùng bẹn.
- Sử dụng nhiều rượu bia: Lạm dụng rượu bia sẽ làm suy giảm chất lượng tinh trùng, giảm ham muốn. Các chất độc tích tụ trong rượu bia sẽ gây rối loạn cương dương, ảnh hưởng trực tiếp tới khả năng có con của nam giới.
- Hút thuốc lá: Đây là nguyên nhân hàng đầu dẫn tới vô sinh nam. Hút thuốc lá làm tinh trùng bị suy yếu, dị dạng hoặc teo tinh hoàn.
- Thường xuyên mặc quần áo bó sát: Thói quen xấu này khiến nhiệt độ tinh hoàn tăng lên, ngăn cản quá trình sinh tinh.
- Quan hệ tình dục không an toàn: Quan hệ tình dục thô bạo, quan hệ nhiều lần liên tục sẽ làm tổn thương dương vật, gây trở ngại cho quá trình sinh sản của nam giới.
- Tiếp xúc nhiều với các hóa chất và chất độc như thuốc trừ sâu, bức xạ, cần sa… và steroid.
- Tổn thương do ung thư và quá trình chữa trị.
- Một số trường hợp vô sinh nam mà nguyên nhân không thể xác định, trong đó có thể là do nguyên nhân di truyền.
- Căng thẳng, stress: Tình trạng căng thẳng, stress kéo dài sẽ làm rối loạn nội tiết tố nam, khiến chuyên chăn gối không viên mãn, gia tăng nguy cơ vô sinh. (3)
- Nguyên nhân ở nữ: Vô sinh nữ thường bắt nguồn từ những nguyên nhân như:
- Bất thường phóng noãn: Vòng kinh không phóng noãn do ảnh hưởng từ trục dưới đồi – tuyến yên – buồng trứng.
- Vòi tử cung: Những bệnh lý có khả năng gây tổn thương vòi tử cung như viêm nhiễm đường sinh dục, bệnh lây qua đường tình dục, tiền sử phẫu thuật vùng chậu và vòi tử cung, lạc nội mạc tử cung tại vòi tử cung, bất thường bẩm sinh ở vòi tử cung hoặc do triệt sản.
- Tử cung: Chầy nhầy kém, có kháng thể kháng tinh trùng, tổn thương tại cổ tử cung do can thiệp thủ thuật (đốt điện, khoét chóp…), cổ tử cung ngắn.
- Nguyên nhân do lạc nội mạc tử cung,
- Không rõ nguyên nhân: Khoảng 10% trường hợp vô sinh ở nữ giới không tìm được nguyên nhân sau khi đã thăm khám và tiến hành nhiều xét nghiệm cần thiết để thăm dò và chẩn đoán.
Yếu tố nguy cơ
- Độ tuổi: Khả năng sinh sản của nữ giới sẽ giảm dần theo tuổi tác, tình trạng suy giảm này sẽ rõ rệt hơn sau tuổi 30.
- Hút thuốc lá: Cơ hội của một cặp vợ chồng thụ thai giảm đi khi 1 trong 2 hoặc cả hai người đều hút thuốc lá.
- Sử dụng rượu bia: Đối với nữ giới, không có ngưỡng an toàn trong uống rượu bia khi đã thụ thai hay mang thai.
- Ăn uống không lành mạnh: Nữ giới có nguy cơ mắc phải những vấn đề về sinh sản gồm những người bị rối loạn ăn uống như chán ăn hay ăn vô độ, áp dụng chế độ ăn uống hạn chế hay ít calo.
- Thừa cân: Lối sống ít hoạt động, béo phì có khả năng làm tăng nguy cơ vô sinh.
Dấu hiệu vô sinh
- Suy giảm khả năng sản xuất tinh trùng.
- Bìu bị căng, sưng và đau.
- Rối loạn chức năng tình dục.
- Dương vật bị đau, có khi chảy mủ có màu xanh hay vàng.
- Rụng tóc, béo phì, da bị nhăn nheo, khô. Cơ thể ra nhiều mồ hôi, thường xuyên bị stress và lo âu.
Người vợ cần đến gặp bác sĩ chuyên khoa về sinh sản khi đã cố gắng mang thai ít nhất 1 năm nhưng không có dấu hiệu mang thai hay có các dấu hiệu vô sinh ở nữ giới. Để từ đó, bác sĩ có thể đưa ra biện pháp can thiệp phù hợp, nâng cao khả năng có con. Các dấu hiệu vô sinh thường gặp ở nữ giới gồm:
- Nữ giới trên 35 tuổi, đã cố gắng mang thai trong vòng 6 tháng hoặc lâu hơn 6 tháng.
- Nữ giới trên 40 tuổi.
- Có chu kỳ kinh nguyệt không đều hay không có kinh.
- Mắc những vấn đề về sinh sản, trong đó có các vấn đề về hormone như lông mọc nhiều hơn bình thường, da nổi nhiều mụn trứng, tóc mỏng hơn, thay đổi ham muốn tình dục.
- Được chẩn đoán mắc bệnh lạc nội mạc tử cung hay viêm vùng xương chậu.
- Sảy thai nhiều lần.
- Trải qua quá trình điều trị ung thư.
- Chịu đau đớn trong khoảng thời gian dài như đau lưng, đau vùng xương chậu, chuột rút…
Bác sĩ khuyến cáo nên khám hiếm muộn càng sớm thì hiệu quả điều trị càng tăng.Với dịch vụ khám và điều trị hiếm muộn với phác đồ cá thể hóa cho từng trường hợp đã giúp nhiều gia đình hiếm muộn phá bỏ rào cản tâm lý, được tiếp cận những kỹ thuật hỗ trợ sinh sản hiện đại.Để được tư vấn và hướng dẫn với các chuyên gia của Khoa Sản – Bệnh viện đa khoa Tâm Trí Cao Lãnh, Quý khách hàng vui lòng liên hệ đến
BỆNH VIỆN ĐA KHOA TÂM TRÍ CAO LÃNH
Số 1, Lê Thị Riêng, Phường 1, Thành phố Cao Lãnh, Đồng Tháp
Hotline: 02773 878 878 hoặc 0942. 765. 115
Website: http://bvtamtricaolanh.com.vn/
Tất Cả Cho Sức Khoẻ Bạn - All For Your Health !
BS.CKII. Trần Thị Thảo Uyên – Khoa Sản
Bệnh viện đa khoa Tâm Trí Cao Lãnh