Chủ nhật, 21/07/2024, 22:08 GMT+7
- Vi khuẩn bạch hầu có tên khoa học: Corynebacterium diphtheriae thuộc họ Corynebacterium. Một số khác cùng họ nhưng có nhiều loài sống hoại sinh ở đường hô hấp trên và ngoài da như Corynebacterium pyogenes, Corynebacterium hoffmanii,… đều được gọi chung là Diphtheroids.
- Vào năm 1826 vi khuẩn bạch hầu được Bretonneau mô tả . Năm 1883, Klebs tìm thấy vi khuẩn bạch hầu ở màng giả người bệnh bị bệnh bạch hầu. Năm 1884, Loeffler đã phân lập được vi khuẩn, chứng minh vi khuẩn gây bệnh, thời điểm vi khuẩn bạch hầu có tên gọi Klebs-Loeffler.
- Năm 1888, Roux và Yersin tìm được ngoại độc tố. Đến năm 1984, Roux chế tạo được huyết thanh kháng độc tố để chữa bệnh
- Năm 1924 thì Ramon đã chế tạo được giải độc tố để phòng bệnh bạch hầu.
Dựa vào tính chất vi khuẩn tính chất vi sinh học mà sẽ có phương pháp xét nghiệm phù hợp:
1. Vi khuẩn nhuộm soi:
- Vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae có dạng hình que thẳng hay hơi cong, hai đầu tròn và phình to hơn thân ( trong giống như quả tạ), hoặc một đầu phình to ra hơn thân ( trong giống như dùi trống) Kích thước chiều dài khoảng 2-6µm, rộng 0.5-1 µm. Xếp hình dưới kính hiển vi song song như hàng rào, hoặc 2-3 con chụm lại như hình chữ V, L, Y hay đứng riêng biệt. Không di động, không có nang, không sinh bào tử.
Lợi dụng vào tính chất này của vi khuẩn mà chúng ta có 2 phương pháp nhuộm
- Vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae khi nhuộm Gram sẽ bắt màu trực khuẩn Gram Dương, xếp hình vuông góc hay hàng rào. Trường hợp bắt vi khuẩn ở môi trường nuôi cấy già sẽ thấy được cầu trực trùng Gram dương.
- Vi khuẩn Corynebacterium diphtheriae trên tiêu bản nhuộm bằng Methylene Blue Alkaline sẽ bắt gặp được trực khuẩn có hạt nhiễm sắc, 2 đầu tận cùng phình to có dạng hình quả tạ, có thể xếp thành hình hàng rào, vách bắt màu xanh đậm của thuốc nhuộm trên thân.
2. Nuôi cấy vi khuẩn
- Trực khuẩn bạch hầu thuộc loại vi khuẩn hiếu khí, nên có thể mọc được môi trường nuôi cấy thông thường và phát triển tốt nhất ở môi trường có huyết thanh hay máu. Nhiệt độ nuôi cấy thích hợp là 370C.
Quan sát hình thể vi khuẩn khi nuôi cấy trên 2 loại môi trường:
- Trên môi trường Cystine tellurite blood agar (CTBA) khuẩn lạc có màu xám đen, mùi tỏi, Kích thước 1-3mm.
+ Týp C.diphtheriae intermedius: Khuẩn lạc nhỏ, dẹt.
+ Týp C.diphtheriae mitis và C. diphtheriae gravis: Khuẩn lạc to, tròn mượt hay nhăn nheo.
- Trên môi trường Blood agar
+ Týp C.diphtheriae intermedius: Khúm khuẩn nhỏ, bề mặt bóng láng, xù xì
+ Týp C.diphtheriae mitis và C.diphtheriae belfanti khuẩn lạc nhỏ hơn, thẫm hơn, lồi, bề mặt bóng láng
+ Týp C.diphtheriae gravis có khuẩn lạc lớn, dẹt, màu xám, bề mặt đục mờ
+ Trực khuẩn bạch hầu lên men các loại đường Glucose, maltose, galactose và dextrin, không lên men đường lactose, saccharose và không sinh hơi.
+ Trực khuẩn bạch hầu khử nittare thành nitrite, sinh indolacetic acid, không sinh H2S.
+ Thử nghiệm Catalase: Đánh giá khả năng phân hủy H2O2 của vi khuẩn qua hiện tượng sủi bọt. Đa số các trực khuẩn Bạch Hầu đều Dương tính mạnh và nhanh chóng với H2O2 trừ C. hemolyticum.
+ Thử nghiệm Urease: Môi trường chuyển từ màu đỏ sang màu hồng cánh sen là dương tính. Môi trường giữ nguyên màu đỏ là âm tính.
Đối với phần nuôi cấy sau khi định danh trực khuẩn bạch hầu được rồi tiến đến phải tìm đến độc tố gây bệnh bằng một phương pháp Elek
- Ngoài hai phương pháp nhuộm soi hình thể và nuôi cấy tốn nhiều thời gian thì với nền y học hiện nay còn một phương pháp nhanh chóng rút ngắn thời gian và có độ chính xác cao đó là xét nghiệm sinh học phân tử. Xét nghiệm sinh học phân tử đối với trực khuẩn bạch hầu như thế nào?
- Xét nghiệm sinh học phân tử xác định chẩn đoán vi khuẩn bạch hầu bằng cách phát hiện DNA của vi khuẩn C. diphtheriae từ mẫu bệnh phẩm hoặc khuẩn lạc nghi bạch hầu. Dựa trên nguyên lý phản ứng PCR là kỹ thuật sinh học phân tử cổ điển dùng để khuếch đại một trình tự DNA ban đầu thành hàng triệu bản sao. Quy trình PCR cổ điển gồm 3 giai đoạn gồm: biến tính (900C – 950C), gắn mồi (400C - 650C ) và tổng hợp kéo dài (700C - 750C) với sự tham gia của DNA polymerase chịu nhiệt, primers và deoxynucleotide triphosphates (dNTPs). Quy trình này sử dụng kỹ thuật multiplex PCR để phát hiện gen mã hóa tiểu phần A và B của độc tố vi khuẩn bạch hầu.
- Để được tìm hiểu và được tư vấn rõ hơn, Quý khách hàng đặt lịch hẹn qua số điện thoại 02773.878.878 hoặc hotline 0942.765.115 với Bác sĩ chuyên khoa. Đội ngũ Y Bác sĩ và Phòng Xét Nghiệm Bệnh viện đa khoa Tâm Trí Cao Lãnh luôn cập nhật các kỹ thuật y khoa mới, không ngừng nâng cao chuyên môn và luôn là điểm tựa, niềm tin vững chắc để đồng hành cùng cộng đồng trên con đường sức khỏe như phương châm đã đặt ra “Tất cả cho sức khỏe bạn”