CÚM LÀ GÌ?

Cúm là gì?

Đây là một bệnh nhiễm trùng có thể gây sốt, ho, đau nhức cơ thể và các triệu chứng khác. Loại cúm phổ biến nhất là cúm "theo mùa". Có nhiều dạng cúm theo mùa khác nhau, ví dụ như "loại A" và "loại B".

Mọi dạng cúm đều do virus gây ra. Thuật ngữ y khoa của cúm là "cúm".

Có những loại cúm nào khác?

Bên cạnh cúm theo mùa, còn có cúm "lợn", gây ra đợt bùng phát trên toàn thế giới ("đại dịch") vào năm 2009 và 2010, và cúm gia cầm. Cúm gia cầm (còn được gọi là "cúm gia cầm") là một dạng cúm nghiêm trọng do một loại vi-rút cúm gây ra, ban đầu lây nhiễm cho gia cầm.

Các triệu chứng cúm phổ biến nhất là gì?

Mọi dạng bệnh cúm đều có thể gây ra:

    ● Sốt (nhiệt độ cao hơn 100°F hoặc 37,8°C)

    ● Mệt mỏi cực độ

    ● Đau đầu hoặc đau nhức cơ thể

    ● Ho

    ● Đau họng

    ● Sổ mũi

Các triệu chứng của bệnh cúm có thể xuất hiện rất đột ngột.

Bệnh cúm có nguy hiểm không?

Có thể. Hầu hết mọi người đều tự khỏi, không có vấn đề gì kéo dài. Nhưng một số người cần phải đến bệnh viện vì cúm. Và một số người thậm chí tử vong vì cúm. Điều này là do cúm có thể gây ra nhiễm trùng phổi nghiêm trọng gọi là viêm phổi. Đó là lý do tại sao việc phòng ngừa cúm ngay từ đầu là rất quan trọng.

Những người có nguy cơ mắc bệnh cúm rất nặng bao gồm:

    ● Người từ 65 tuổi trở lên

    ● Trẻ nhỏ (dưới 5 tuổi, đặc biệt là trẻ dưới 2 tuổi)

    ● Người mang thai

    ● Những người có một số vấn đề y tế khác

Nếu bạn hoặc con bạn thuộc một trong những nhóm này, hãy trao đổi với bác sĩ hoặc y tá. Họ có thể giúp bạn quyết định xem bạn hoặc con bạn có cần điều trị hay không. Trong một số trường hợp, các thành viên trong gia đình của người bị cúm cũng có thể cần dùng thuốc để giúp họ không bị cúm.

Có xét nghiệm nào để phát hiện bệnh cúm không?

Có. Trong hầu hết các trường hợp, bác sĩ có thể biết bạn có bị cúm hay không thông qua các triệu chứng. Nhưng trong một số trường hợp (ví dụ, nếu bạn có nguy cơ mắc các vấn đề khác do cúm gây ra), bác sĩ có thể làm xét nghiệm cúm.

Làm thế nào tôi có thể bảo vệ bản thân khỏi bệnh cúm?

Bạn có thể:

    ● Rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước .

    ● Tránh xa những người bạn biết là đang bị bệnh. Bạn cũng có thể chọn tránh những nơi đông người và/hoặc đeo khẩu trang.

    ● Tiêm vắc-xin cúm hàng năm – Một số năm, vắc-xin cúm có hiệu quả hơn những năm khác. Nhưng ngay cả trong những năm mà vắc-xin ít hiệu quả hơn, nó vẫn giúp ngăn ngừa một số trường hợp cúm. Nó cũng có thể giúp bạn không bị bệnh nặng nếu bạn bị cúm.

    ● Đảm bảo có thông gió tốt (luồng không khí) trong nhà bạn. Khi có thể, hãy mở cửa sổ để không khí trong lành tràn vào.

Các chuyên gia khuyên bạn nên "áp dụng nhiều lớp" các chiến lược này ( hình 2 ). Điều này có nghĩa là thực hiện nhiều hơn 1 trong những điều trên để bảo vệ bản thân, đặc biệt là vào thời điểm có nhiều người bị bệnh.

Tôi nên làm gì nếu bị cúm?

Nếu bạn nghĩ rằng mình bị cúm, hãy ở nhà, nghỉ ngơi và uống nhiều nước. Bạn cũng có thể dùng acetaminophen (tên thương hiệu mẫu: Tylenol) để giảm sốt và đau nhức.

Không dùng aspirin hoặc thuốc có chứa aspirin cho trẻ em dưới 18 tuổi. Ở trẻ em, aspirin có thể gây ra một vấn đề nghiêm trọng gọi là hội chứng Reye.

Hầu hết những người bị cúm sẽ tự khỏi trong vòng 1 đến 2 tuần. Nhưng hãy gọi cho bác sĩ hoặc y tá nếu bạn:

    ● Có vấn đề về thở hoặc khó thở

    ● Cảm thấy đau hoặc tức ở ngực hoặc bụng

    ● Đột nhiên bị chóng mặt

    ● Cảm thấy bối rối

    ● Có nôn dữ dội

Đưa trẻ đi khám bác sĩ nếu trẻ:

    ● Bắt đầu thở nhanh hoặc gặp khó khăn khi thở

    ● Bắt đầu chuyển sang màu xanh hoặc tím

    ● Không uống đủ chất lỏng

    ● Sẽ không thức dậy hoặc sẽ không tương tác với bạn

    ● Quá bất hạnh đến nỗi không muốn được ôm

    ● Hết cúm nhưng sau đó lại bị sốt hoặc ho

    ● Có sốt kèm theo phát ban

Nếu bạn đến phòng khám không cần hẹn trước hoặc bệnh viện vì cúm, hãy nói ngay với ai đó lý do bạn đến đó. Nhân viên có thể yêu cầu bạn đeo khẩu trang hoặc đợi ở nơi nào đó mà bạn ít có khả năng lây nhiễm.

Cho dù bạn có đi khám bác sĩ hay y tá hay không, hãy ở nhà khi bạn bị cúm hoặc giữ con bạn ở nhà nếu chúng bị bệnh. Không đi làm hoặc đi học cho đến khi hết sốt ít nhất 24 giờ, nếu không uống thuốc như acetaminophen . Nếu bạn làm việc với bệnh nhân, chẳng hạn như trong bệnh viện hoặc phòng khám, bạn có thể cần phải ở nhà lâu hơn nếu bạn vẫn ho. Ngoài ra, hãy luôn che miệng và mũi bằng mặt trong khuỷu tay khi bạn ho hoặc hắt hơi.

Bệnh cúm có thể chữa được không?

Có. Những người bị cúm có thể dùng thuốc gọi là thuốc kháng vi-rút. Những loại thuốc này có thể giúp mọi người tránh được một số vấn đề do cúm gây ra. Không phải tất cả những người bị cúm đều cần thuốc kháng vi-rút, nhưng một số người thì cần. Bác sĩ hoặc y tá sẽ quyết định xem bạn có cần thuốc kháng vi-rút hay không. Thuốc kháng sinh không có tác dụng với bệnh cúm.

Nếu tôi có thai thì sao?

Cúm có thể rất nguy hiểm trong thời kỳ mang thai. Nếu bạn đang mang thai, điều rất quan trọng là bạn phải tiêm vắc-xin cúm. Bạn cũng nên tránh chăm sóc bất kỳ ai bị cúm.

Nếu bạn đang mang thai, hãy gọi cho bác sĩ hoặc y tá ngay nếu:

● Có thể bạn đã ở gần một người bị cúm.

● Bạn nghĩ rằng bạn có thể bị cúm. Ở những người mang thai, các triệu chứng của cúm có thể trở nên tồi tệ hơn rất nhanh. Cúm thậm chí có thể gây khó thở hoặc dẫn đến tử vong cho người mang thai hoặc em bé. Đó là lý do tại sao điều quan trọng là bạn phải nói chuyện với bác sĩ hoặc y tá ngay khi bạn nhận thấy bất kỳ triệu chứng cúm nào được liệt kê ở trên. Bạn sẽ cần thuốc kháng vi-rút nếu bạn đang mang thai và bị cúm.

BS.CKI Nguyễn Chí Tâm - Nhi - Trưởng khoa Nhi

Bệnh viện Đa khoa Tâm Trí Cao Lãnh