Thứ sáu, 22/12/2023, 15:39 GMT+7
NGUYÊN NHÂN, TRIỆU CHỨNG, CHẨN ĐOÁN VÀ LƯU Ý
Triệu chứng đau nửa đầu có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau và khiến bạn gặp nhiều bất tiện trong sinh hoạt, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe. Do đó, sớm phát hiện bệnh thông qua những triệu chứng đau nửa đầu điển hình và kịp thời điều trị hiệu quả là rất quan trọng.
Cơn đau nửa đầu có thể nặng hoặc nhẹ, tần suất đau thường xuyên hoặc thỉnh thoảng tùy theo nguyên nhân đau nửa đầu là gì. Vì thế, tốt nhất khi bị đau nửa đầu, người bệnh nên chủ động theo dõi diễn tiến bệnh và đến cơ sở y tế để được thăm khám và điều trị, không nên chủ quan và tự ý dùng thuốc khi có hiện tượng đau nửa đầu mà không có chỉ định từ bác sĩ.
Đau nửa đầu là bệnh gì?
Đau nửa đầu là tình trạng một bên đầu xuất hiện cảm giác đau. Cơn đau này có thể là cảm giác đau nhói dữ dội hoặc chỉ là một cơn đau nhẹ, kéo dài hàng giờ liền hoặc diễn ra và kết thúc nhanh chóng. Thông thường, khi bị đau nửa đầu người bệnh thường kèm theo cảm giác buồn nôn, nôn mửa, cảm thấy nhạy cảm và khó chịu với ánh sáng, âm thanh.
Triệu chứng đau nửa đầu có thể xảy ra bất kỳ lứa tuổi nào. Tuy nhiên, ở trẻ chưa biết nói thì bé không thể báo cho cha mẹ hay người thân biết hay đối với bé còn nhỏ chưa biết diễn tả cơn đau thì khó mà phát hiện sớm. Hay ở những người già, lú lẫn không thể diễn tả các triệu chứng của đau nửa đầu.
Thông thường, trong những trường hợp này là những trường hợp đau nửa đầu thứ phát của những bệnh nguy hiểm thì chúng ta sẽ dựa trên các triệu chứng đi kèm như nôn ói, sợ ánh sáng, sốt, co giật mà xác định chẩn đoán bằng các phương tiện chẩn đoán hình ảnh như chụp cắt lớp vi tính hay cộng hưởng từ sọ não.
Các cơn đau nửa đầu có thể nghiêm trọng đến mức cản trở các hoạt động hàng ngày của người bệnh. Khi xuất hiện cơn đau, bạn có thể gặp các dấu hiệu như rối loạn thị giác (cảm thấy có ánh sáng nhấp nháy, mắt mờ, mù màu đau mắt,…) hoặc các rối loạn khác như khó nói, cảm giác ngứa ở một bên mặt, cánh tay, chân,…
Triệu chứng đau nửa đầu:
Nguyên nhân đau nửa đầu
Tình trạng đau nửa đầu có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau. Cụ thể, đau nửa đầu có thể là nguyên phát (bệnh nhẹ không gây chết người nhưng ảnh hưởng chất lượng sống) hay là thứ phát (bệnh nặng có thể gây chết người cần phát hiện sớm điều trị kịp thời:
Chứng nhức nửa đầu từng cơn theo nhịp mạch, cường độ thay đổi, có tính chu kỳ, nữ hay bị hơn nam, khởi phát ở tuổi thanh thiếu niên, kéo dài suốt đời, bệnh có tính gia đình. Một số yếu tố có thể khởi phát cơn đau đầu:
1. Do thay đổi nội tiết tố:
Phụ nữ thường bị đau nửa đầu trong thời gian hành kinh do nồng độ các hormone như estrogen thay đổi trong khoảng thời gian này. Cơn đau xảy ra trước ngày “rụng dâu” từ 1-2 ngày và kéo dài sau khi kết thúc thời gian hành kinh từ 2-3 ngày. Trong trường hợp này cơn đau đầu sẽ biến mất hay thuyên giảm sau thời kỳ mãn kinh.
2. Do các cảm xúc tiêu cực:
Các yếu tố về tâm lý, cảm xúc cũng có thể khiến một người bị đau nửa đầu. Theo đó, những người thường xuyên căng thẳng, mệt mỏi, áp lực,… có nguy cơ đau nửa đầu cao hơn so với người bình thường.
Ngoài ra, tâm trạng buồn rầu, gặp một chấn thương về mặt tâm lý như vừa ly hôn, người thân qua đời,… cũng có thể ảnh hưởng đến tình trạng bệnh, khiến bạn thường xuyên bị đau nửa đầu.
Căng thẳng lâu dài có thể là một trong những nguyên nhân dẫn đến bệnh đau nửa đầu
3. Sức khỏe thể chất suy kém:
Sức khỏe suy giảm là một nguyên nhân góp phần làm tăng tần suất đau nửa đầu. Người thuộc các nhóm đối tượng sau đây sẽ dễ bị đau hơn:
4. Do thức ăn:
Một số thức ăn có thể khởi phát cơn đau nửa đầu như:
5. Tác động từ môi trường:
Cơn đau nửa đầu có thể diễn biến nặng hơn nếu bị tác động bởi các yếu tố môi trường. Theo đó, âm thanh ồn ào, đèn quá sáng hoặc liên tục nhấp nháy, phòng có khói thuốc lá, phòng có mùi, thay đổi khí hậu, không khí ngột ngạt,… cũng có thể khiến cơn đau nửa đầu bộc phát hoặc cơn đau sẽ trở nên nghiêm trọng hơn.
6. Do sử dụng thuốc:
Lạm dụng dụng thuốc giảm đau, thuốc tránh thai, thuốc an thần,… đôi khi cũng có thể khiến bạn bị đau nửa đầu.
Là chứng đau nửa đầu nguyên phát có cường độ đau dữ dội nhất, bệnh diễn tiến từng đợt cách nhau vài năm, thường gặp ở nam giới trẻ hay trung niên. Cơn đau đầu điển hình kéo dài khoảng 3 tháng, các đợt cách nhau từ 1 năm trở lên. Theo đó, cơn đau nửa đầu từng cụm đầu tiên thường xảy ra ban đêm, kéo dài 30 đến 90 phút
Đau nửa đầu từng cụm có thể gây đau dữ dội sau hốc mắt hoặc trên trán gần phía thái dương một bên đầu kèm theo đỏ một bên mắt, nghẹt mũi, vã mồ hôi. Cơn đau nhanh chóng đau xuống vai, cổ một bên, có thể có sợ ánh sáng nhưng ít khi nôn ói
Các yếu tố thuận lợi khởi phát cơn đau nửa đầu từng cụm có thể kể đến như: Uống rượu, sử dụng các thuốc giãn mạch, thức ăn chứa nitrat (thịt giăm bông, thịt xông khói, thịt đông lạnh, xúc xích), hút thuốc lá.
Các biến chứng đau nửa đầu nguy hiểm:
Hội chứng đau nửa đầu nếu không được điều trị kịp thời và kéo dài thì có thể dẫn đến các biến chứng nguy hiểm cho người bệnh, có thể kể đến như:
Đau nửa đầu có thể làm chết các tế bào não, tăng nguy cơ đột quỵ
Cách chẩn đoán bệnh đau nửa đầu:
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng đau nửa đầu. Do đó, để chẩn đoán bệnh, trước tiên bác sĩ sẽ thực hiện khai thác tiền sử bệnh nhân và gia đình, tìm hiểu thói quen và hoạt động của bệnh nhân trong thời gian gần đây, ghi lại các triệu chứng lâm sàng,…
Ngoài ra, bác sĩ sẽ yêu cầu người bệnh thực hiện một số xét nghiệm để loại trừ các nguyên nhân nguy hiểm gây nên tình trạng đau nửa đầu. Các xét nghiệm thường được thực hiện bao gồm:
Cách điều trị bệnh đau nửa đầu:
Người bị đau nửa đầu phải làm sao? Có thể tự điều trị đau nửa đầu tại nhà hay không? Điểm mấu chốt của việc điều trị bệnh đau nửa đầu chính là người bệnh phải tìm ra được nguyên nhân gây bệnh. Từ việc xác định nguyên nhân thì bác sĩ sẽ có điều trị phù hợp. Các trường hợp đau nửa đầu thứ phát cần được xác định sớm để điều trị có hiệu quả
Đối với đau nửa đầu nguyên phát (Migraine hay đau đầu cụm) thì ngoài việc sử dụng thuốc có thể áp dụng thêm các biện pháp hỗ trợ như:
Người bị đau nửa đầu nên nghỉ ngơi trong không gian tối, yên tĩnh
Các biện pháp trên có thể làm giảm cơn đau nửa đầu nhưng không thể điều trị dứt điểm cơn đau. Do vậy, tốt nhất người bệnh nên đến bệnh viện để được kiểm tra sức khỏe, tìm ra nguyên nhân bệnh và được tư vấn hướng điều trị phù hợp.
Cách phòng tránh việc xuất hiện các cơn đau nửa đầu trong các bệnh đau nửa đầu nguyên phát:
Những thói quen sống lành mạnh và các biện pháp khắc phục đơn giản không dùng thuốc đôi khi có thể giúp hạn chế tần suất xuất hiện các cơn đau nửa đầu như:
Bị đau nửa đầu khi nào cần đến bệnh viện khám?
Một số trường hợp đau nửa đầu có thể dẫn đến đột quỵ hoặc các vấn đề sức khỏe nguy hiểm, thậm chí tử vong. Vì thế, người bệnh cần nhận ra “báo động đỏ” của cơn đau nửa đầu để đến bệnh viện thăm khám:
Nên đến bệnh viện kiểm tra nếu xuất hiện cơn đau nửa đầu sau chấn thương
Câu hỏi thường gặp về bệnh đau nửa đầu:
1. Đau nửa đầu là dấu hiệu của bệnh gì?
Đau nửa đầu có thể là dấu hiệu của các bệnh lý nguy hiểm như đột quỵ, nhiễm trùng não, u não, có cục máu đông trong não,… Cơn nửa đầu có thể là biểu hiện của một bệnh lành tính hơn như: Migraine, đau đầu từng cụm, đau thần kinh chẩm, đau dây V (hay đau thần kinh tam thoa), đau do thoái hóa cột sống cổ,…
Mặc dù lành tính nhưng những cơn đau nửa đầu này xảy ra làm bệnh nhân rất khó chịu và thường tái phát nhiều lần làm ảnh hưởng đến chất lượng sống.
2. Thường xuyên đau nửa đầu, kéo dài có nguy hiểm không?
Có! Việc kéo dài các cơn đau nửa đầu mà không đến bệnh viện kiểm tra sức khỏe, chẩn đoán là vô cùng nguy hiểm. Các cơn đau diễn ra thường xuyên và kéo dài liên tục trong nhiều giờ liền sẽ đi kèm với các vấn đề khác như hoa mắt, chóng mặt, buồn nôn, nôn ói, co giật,… và gây nên những ảnh hưởng xấu đối với sức khỏe. Thậm chí, cơn đau nửa đầu còn có thể gây tử vong nếu không chẩn đoán nguyên nhân và điều trị bệnh.
3. Đau nửa đầu có di truyền không?
Có! Có thể nói, di truyền ảnh hưởng không nhỏ đến chứng đau nửa đầu của bạn. Nhiều người bị đau nửa đầu do gen di truyền. Điều này có nghĩa là nếu bố mẹ hoặc các thành viên trong gia đình mắc chứng đau nửa đầu thì nguy cơ cao bạn cũng gặp tình trạng này.
4. Đau nửa đầu có chữa khỏi được không?
Nhiều trường hợp đau nửa đầu vẫn có thể chữa khỏi nếu bạn chú ý đến những triệu chứng của cơn đau và kịp thời phát hiện nguyên nhân, có hướng điều trị phù hợp. Do vậy, việc quan trọng nhất là khi xuất hiện cơn đau, người bệnh nên nhanh chóng đến các bệnh viện để được thực hiện kiểm tra, tìm ra nguyên nhân bệnh lý dẫn đến tình trạng đau của bản thân.
5. Các cơn đau nửa đầu thường kéo dài bao lâu?
Thông thường, các cơn đau nửa đầu có thể kéo dài từ 4 đến 72 giờ. Các trường hợp đau nhẹ có thể mau kết thúc hơn. Với các trường hợp nghiêm trọng, thời gian đau nửa đầu có thể kéo dài và kèm theo nhiều triệu chứng khác nhau như buồn nôn hay nhạy cảm với ánh sáng, âm thanh, mùi hôi,…
Bệnh đau nửa đầu nếu không được điều trị kịp thời có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm đến sức khỏe. Do đó, người bệnh không nên chủ quan mỗi khi xuất hiện cơn đau.
Cơn đau nửa đầu có thể là “báo động đỏ” của những bệnh lý nguy hiểm và gây nhiều bất tiện trong cuộc sống. Hãy chủ động theo dõi cơn đau đầu của mình và kịp thời đến bệnh viện kiểm tra nếu cơn đau nửa đầu đi kèm những dấu hiệu bất thường bạn nhé!
Bs CkI. Lương Minh Dũng