SINH HOẠT CÂU LẠC BỘ SỨC KHỎE – CHỦ ĐỀ: BỆNH LÝ HEN Ở TRẺ EM

Ở trẻ lớn, chẩn đoán thường dễ dàng, nhất là khi trẻ đang lên cơn: trẻ ho, có cảm giác nặng ngực, thở khò khè, khó thở (thở nhanh, thở co kéo lồng ngực, co kéo cơ vùng cổ, cánh mũi phập phồng…).

Tuy nhiên, việc chẩn đoán cũng có khi gặp khó khăn nhất là khi bệnh nhân đến khám lúc không có cơn hen.  

Cần nghi ngờ trẻ mắc bệnh hen khi:

Cũng cần cảnh giác với hen khi trẻ có các bệnh dị ứng khác (chàm, viêm mũi dị ứng), hay cha mẹ, anh chị em ruột của trẻ mắc bệnh hen.  

Đo hô hấp ký là một biện pháp hữu hiệu không chỉ giúp chẩn đoán hen mà còn giúp đánh giá khách quan, chính xác mức độ nặng của bệnh hen. Đặc biệt, hô hấp ký rất có ích trong trường hợp nghi ngờ hen, nhất là khi bệnh nhân không trong cơn hen hay khi có biểu hiện không rõ ràng. Thật vậy, hô hấp ký giúp phát hiện được tình trạng tắc nghẽn đường thở và xác định chính xác mức độ nặng của nó, cũng như thực hiện được “tét” giãn phế quản (giúp xác định bệnh hen).

Tuy nhiên, đo hô hấp ký đòi hỏi bệnh nhân phải biết hợp tác nên thường khó thực hiện được cho trẻ dưới 6 tuổi.

         Đo Hô hấp ký             

Đo Dao động xung ký (IOS)             

    

• Biết cách phát hiện khi trẻ lên cơn hen và biết cách cắt cơn hen cho trẻ ngay tại nhà. 
• Biết cách giúp trẻ phòng ngừa hen:
• Tác nhân gây khởi phát cơn hen cấp là bất cứ thứ gì gây kích thích đường thở hoặc làm nặng thêm các triệu chứng hen, thậm chí dẫn đến cơn hen cấp do sự gia tăng tình trạng viêm nhiễm trong đường thở. Bằng cách xác định và loại bỏ các yếu tố khởi phát, bạn sẽ giúp kiểm soát bệnh hen của con minh tốt nhất.
• An toàn cho bé tại trường học: Trẻ nhỏ dành đáng kể thời gian ở nhà trẻ hay trường học. Do đó, việc kiểm soát tốt các triệu chứng hen khi bé đi học là rất quan trọng. Bạn cần kiểm tra các biện pháp phòng ngừa để giúp giảm nguy cơ mắc bệnh liên quan đến hen ở trường; Đảm bảo bé luôn có thuốc và thuốc chưa hết hạn sử dụng; Trao đổi với giáo viên của bé về các yếu tố khởi phát cụ thể, các triệu chứng điển hình, bản kế hoạch hành động về bệnh hen của bé.
• Thực hiện các thói quen vệ sinh sạch sẽ, khuyến khích bé rửa tay thường xuyên, tránh chạm vào mắt, mũi, miệng và tránh dùng chung ống hít với người khác.

• Khi trẻ lên cơn dù dùng thuốc cắt cơn vẫn không có tác dụng hoặc chỉ có tác dụng ngắn, trẻ vẫn còn khó thở.
• Nói năng khó nhọc, chỉ nói được từng từ
• Trẻ phải ngồi thở, co kéo vùng xung quanh xương sườn, cơ vùng cổ
• Cánh mũi phập phồng
• Tím tái môi hay đầu ngón tay: đây là dấu hiệu nguy kịch

• Tránh xa những nguyên nhân khởi phát cơn hen:
• Không để thú vật (chó, mèo…) trong nhà, diệt gián, loại trừ mạt bụi nhà
• Không hút thuốc lá trong nhà và ở nơi gần trẻ
• Không để những chất nặng mùi trong nhà.
• Tránh dùng các loại thuốc xịt như nước hoa xịt phòng, thuốc xịt muỗi,côn trùng.
• Tránh nhang khói
• Nơi ngủ của trẻ: cần được dọn dẹp sạch sẽ, ngăn nắp, không trải thảm
• Thường xuyên giặt khăn trải giường và chăn màn bằng nước nóng, phơi khô ngoài nắng.
• Tránh cho trẻ chơi thú nhồi bông
• Sử dụng thuốc phòng ngừa lâu dài: Trẻ từng nhập viện vì cơn hen nặng, Bệnh hen dai dẳng, không được kiểm soát tốt….

• Trẻ mắc bệnh hen cũng có cùng nhu cầu dinh dưỡng giống như mọi trẻ em khác.
• Ngoaị trừ một số loaị thức ăn mà trẻ thật sự bị dị ứng nên cần phải tránh, không một chế độ tiết chế, ăn kiêng nào thật sự chứng tỏ là có hiệu quả.
• Bạn cần biết rằng chỉ có khoảng 4-8% trẻ hen là thật sự có dị ứng thức ăn3.

• Khuyến khích sinh thường, không nên sinh mổ nếu không có chỉ định y khoa cần thiết.
• Không để bà mẹ đang mang thai và trẻ sau khi sinh hít khói thuốc lá, tiếp xúc với ẩm mốc.
• Bú sữa mẹ, tốt nhất là bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu sau sinh.
• Không khuyến khích sử dụng kháng sinh phổ rộng, paracetamol cho trẻ trong năm đầu đời.

BS CKI. Nguyễn Chí Tâm

Trưởng Khoa Nhi BVĐK Tâm Trí Cao Lãnh